Τελευταία νέα :
...Καλωσορίσατε στη σελίδα μας ...
Πρόσφατα νέα »
Bagikan kepada teman!

Ημέρα των Ερωτευμένων (Αγίου Βαλεντίνου)!

Κυριακή 14 Φεβρουαρίου 2021


Η ταύτιση του εορτασμού της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου με την Ημέρα των Ερωτευμένων ξεκίνησε από την Αγγλία του ύστερου Μεσαίωνα, έχοντας παγανιστικές και χριστιανικές αναφορές.

Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου, γιόρταζαν τα Λουπερκάλια προς τιμή του θεού Φαύνου (του Πάνα των Ελλήνων). Οι Ρωμαίοι θυσίαζαν κατσίκια και σκυλιά, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για να τους μεταδώσουν τη γονιμότητα. Μία ανάλογη γιορτή υπήρχε και στην Αρχαία Αθήνα τον μήνα Γαμηλιώνα (αντιστοιχούσε στο δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου), τα Θεογάμια, προς τιμή του Δία και της Ήρας.

Η γιορτή καταργήθηκε από την Εκκλησία τον 5ο αιώνα μ.Χ., ως ειδωλολατρική. Στη θέση της (14 Φεβρουαρίου) μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου, μάρτυρα της χριστιανικής πίστης από τη Ρώμη, με απόφαση του Πάπα Γελάσιου. Ο Βαλεντίνος, σύμφωνα με τον θρύλο, υπήρξε ιερωμένος του 3ου αιώνα, ο οποίος σε πείσμα των αυτοκρατορικών διαταγών δεχόταν να παντρέψει νεαρούς στην ηλικία ερωτευμένους, γλιτώνοντας με αυτό τον τρόπο τους άρρενες από τη στρατιωτική θητεία. Με άλλα λόγια, επρόκειτο για πραγματικό προστάτη των ερωτευμένων και των αντιρρησιών συνείδησης, θα λέγαμε σήμερα! Ένας άλλος θρύλος λέει ότι όσο καιρό ο Βαλεντίνος ήταν μέσα στη φυλακή, αρνούμενος να αποκηρύξει την πίστη του, ερωτεύτηκε την τυφλή κόρη του δεσμοφύλακά του, στην οποία μάλιστα έστειλε κι ένα γράμμα με την υπογραφή: Με αγάπη από τον Βαλεντίνο σου.

Ο Άγιος Βαλεντίνος τη νοηματοδότηση που έχει σήμερα η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου την απέκτησε στα χρόνια του ύστερου Μεσαίωνα, γύρω στον 14ο αιώνα. Την πρώτη γραπτή αναφορά την έχουμε το 1382 στο ποίημα Το Κοινοβούλιο των Πτηνών (Parlement of Foules) του πατέρα της αγγλικής λογοτεχνίας Τζέφρι Τσόσερ. Το ποίημα των 699 στίχων είναι ένα ενύπνιο εμπνευσμένο από την παράδοση, κατά την οποία κάθε χρόνο την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου τα πουλιά συγκεντρώνονται μπροστά στη θεά της φύσης για να διαλέξουν ερωτικούς συντρόφους («...for this was Saint Valentine's Day, when every bird cometh there to choose his mate...»).

Στις αρχές του 17ου αιώνα η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ως Γιορτή των Ερωτευμένων θα πρέπει να ήταν αρκετά γνωστή στην Αγγλία, αν λάβουμε υπόψη μας τη σχετική αναφορά στον Άμλετ του Σέξπιρ (Τραγούδι της Οφέλιας από την 4η πράξη, Μετάφραση Κωνσταντίνος Χατζόπουλος, 1916)

Καλό πρωί! Είναι σύσκοτο. Τον Άγιο Βαλεντίνο
γιορτάζω κι ήρθα κόρη εδώ
στο παραθύρι σου να ιδώ
ταίρι με σε αν θα γίνω.
Σηκώθη ο νιος και ντύνεται κι ευτύς την πόρτα ανοίγει
και μπαίνει μέσα η κορασιά,
που κορασιά δε θά 'ναι πλιά,
όταν απόκει φύγει.

Το 1840 ήταν κοινός τόπος η ανταλλαγή, μεταξύ των ερωτευμένων, μικρών χειρόγραφων σημειωμάτων με ευχές (valentines). Το ίδιο χρονικό διάστημα η γιορτή διαδόθηκε και στην Αμερική, όπου η ανταλλαγή ευχετήριων καρτών βοηθήθηκε από τη βιομηχανοποίηση και τα φθηνά ταχυδρομικά τέλη. Με την πάροδο του χρόνου το επιχειρηματικό δαιμόνιο και η πολιτιστική επιβολή των αγγλοσαξόνων έδωσαν στη γιορτή τον οικουμενικό χαρακτήρα που γνωρίζουμε σήμερα.

Τα τελευταία χρόνια η εμπορευματοποίηση της γιορτής έχει φθάσει στο κατακόρυφο. Μετά τις κάρτες, τις ηλεκτρονικές κάρτες μέσω Ίντερνετ (e-cards), τα λουλούδια και τα σοκολατάκια, σειρά έχει η βιομηχανία των κοσμημάτων να οικειοποιηθεί την ημέρα των ερωτευμένων. Ο τζίρος του Αγίου Βαλεντίνου μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες ξεπέρασε το 2010 τα 15 δισεκατομμύρια δολάρια, το ισόποσο του ΑΕΠ της Μποτσουάνα.

Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου προκαλεί αντιδράσεις στον μη Χριστιανικό κόσμο. Στην Ινδία οι φανατικοί ινδουιστές και μουσουλμάνοι αντιτίθεται στη γιορτή. Τη θεωρούν πολιτιστικό μίασμα και προϊόν της παγκοσμιοποίησης. Στο Πακιστάν, το τοπικό ισλαμικό κόμμα ζητά την κατάργησή της, καθώς, όπως υποστηρίζει, αντιβαίνει τον Ισλαμικό Πολιτισμό. Την ίδια άποψη έχουν και οι συντηρητικοί κύκλοι του θεοκρατικού Ιράν.
Η ελληνική εκδοχή της Γιορτής των Ερωτευμένων

Ο Άγιος Υάκινθος
Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε. «Ο άγιος αυτός είναι για μας ανύπαρκτος. Είναι μια μυθοπλασία δυτικής προέλευσης», δηλώνουν άνθρωποι της Εκκλησίας. Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη Βία Φλαμίνια της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου.

Όταν, όμως, ο ξενόφερτος άγιος άρχισε να μπαίνει για τα καλά και στη ζωή των Ελλήνων και η ημέρα αυτή να καθιερώνεται και στη χώρα μας ως η ημέρα των ερωτευμένων στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 με πρωτοβουλία των ανθοπωλών, εκπρόσωποι της Εκκλησίας πρότειναν οι Έλληνες ερωτευμένοι να τιμούν και να γιορτάζουν αγίους που υπάρχουν στο ορθόδοξο εορτολόγιο.

Το 1994, ο τότε εκπρόσωπος Τύπου της Ιεράς Συνόδου, Γιάννης Χατζηφώτης, πρότεινε να καθιερωθεί ως ημέρα των ερωτευμένων η γιορτή του Αγίου Υακίνθου, που τιμάται στις 3 Ιουλίου. Ο Υάκινθος καταγόταν από την Καισάρεια της Καπαδοκίας και υπηρετούσε ως κουβικουλάριος (θαλαμηπόλος) του ρωμαίου αυτοκράτορα Τραϊανού. Άνθρωπος εμπιστοσύνης του αυτοκράτορα, ο Υάκινθος προσηλυτίσθηκε στον Χριστιανισμό, προκαλώντας την οργή του Τραϊανού, που όταν το έμαθε διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός κι αν ήθελε να φάει ειδωλόθυτα. Σαράντα μέρες πέρασε έτσι ο Υάκινθος, χωρίς να αγγίξει τα ειδωλόθυτα. Την 41η, όμως, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο, σε ηλικία 20 ετών.

Στην καθιέρωση της 3ης Ιουλίου ως ημέρα του έρωτα και της ποίησης πρωτοστάτησε ο γνωστός τραγουδοποιός από τα Ανώγεια της Κρήτης, Λουδοβίκος των Ανωγείων, που μαζί με ανθρώπους του πνεύματος και των γραμμάτων προχώρησαν στην ανέγερση ενός ναού σε μια πανέμορφη τοποθεσία, σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στον Ψηλορείτη. Μπροστά από το εκκλησάκι αυτό, που είναι το μοναδικό στην Ελλάδα αφιερωμένο στον Άγιο, κάθε καλοκαίρι πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με την επωνυμία Υακίνθεια.

Το 2000 ο μακαριστός Aρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, στην προσπάθειά του να φέρει πιο κοντά τη νεολαία στην Εκκλησία, πρότεινε να εορτάζεται η γιορτή των ερωτευμένων στις 13 Φεβρουαρίου, ημέρα που η Ορθοδοξία τιμά τη μνήμη των Αποστόλων Ακύλα και Πρίσκιλλας, ενός ενάρετου ζευγαριού Ιουδαίων σκηνοποιών, που ζούσε στην Κόρινθο και ασπάστηκε τον Χριστιανισμό.

Υπάρχει και μια τρίτη πρόταση, μάλλον από αρχαιόπληκτους, να εορτάζονται ως προστάτες των ερωτευμένων στις 14 Φεβρουαρίου ο πολυμήχανος Οδυσσέας και η πιστή του Πηνελόπη.

σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Στην εποχή των ... τζίνι!!

Σάββατο 13 Φεβρουαρίου 2021


«Το GPS έγινε το τζίνι μας. Εμείς δεν χρειάζεται πια να κάνουμε σχεδόν τίποτα παρά να περπατάμε. Είμαστε οι σκλάβοι του, το κουβαλάμε στην πλάτη για να μας κάνει τη δουλειά». Έτσι περιγράφει την επανάσταση που έφερε στη χαρτογραφία το GPS η Πηνελόπη Ματσούκα, ψυχή του εκδοτικού και χαρτογραφικού οίκου Ανάβαση (anavasi.gr), που ασχολείται με τον σχεδιασμό και την παραγωγή πεζοπορικών χαρτών. Με τη διπλή ιδιότητα και της πεζοπόρου και της υπεύθυνης παραγωγής χαρτών, η κυρία Ματσούκα έχει ζήσει τις εποχές προ GPS και ξέρει αφενός τι θα πει να περπατάς στην καρδιά των Άλπεων χωρίς καμία μαγική εφαρμογή στο κινητό που να εντοπίζει τη θέση σου σε πραγματικό χρόνο και αφετέρου πόσο απαιτητικό είναι να καταγράφεις ένα μονοπάτι σε κάποιο ανάγλυφο της ελληνικής επαρχίας, «μπερδεμένο και λοφώδες, χωρίς χαρακτηριστικά σημεία», και πάλι χωρίς τη βοήθεια της τεχνολογίας. «Μέχρι να μπει στη ζωή μας το GPS, οι αποτυπώσεις γίνονταν πάρα πολύ δύσκολα και με αρκετό σφάλμα, αφού δεν μπορούσαμε να κάνουμε κανονική τοπογράφηση πάνω στα βουνά με σταδίες, θεοδόλιχους και ακριβείς μετρήσεις. Βασιζόμασταν σε ένα αλτίμετρο (όργανο μέτρησης υψομέτρου), στην οπτική παρακολούθηση του αναγλύφου και στην πυξίδα μας για να ξέρουμε προς τα πού κατευθυνόμαστε».

Άλλα ήθη, άλλες εποχές (παρότι χρονικά δεν είναι τόσο μακρινές). Σήμερα, τα τζίνι της χαρτογραφίας είναι δύο: το GPS και το GIS. «“Σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών” λέγεται στα ελληνικά. Είναι ένα λογισμικό που διαχειρίζεται τα χαρτογραφικά δεδομένα, έτσι ώστε κάθε σημείο του χώρου να απεικονίζεται στην οθόνη σου σε πραγματικές συντεταγμένες και όχι σε συντεταγμένες οθόνης». Στην πράξη, με το GIS γίνεται χαρτοσύνθεση, δηλαδή ο χρήστης μπορεί να συνδυάσει πολλαπλά δεδομένα. «Η χάραξη του μονοπατιού, η χάραξη του δρόμου, τα σπιτάκια, οι εκκλησίες, οι λίμνες, τα ποτάμια, όλα αυτά είναι δεδομένα. Τα υλικά για να μαγειρέψεις τον χάρτη σου». Αυτό που κάνει το GIS είναι ότι αναλαμβάνει το μαγείρεμα.

Από τη συζήτηση με την κυρία Ματσούκα καταλαβαίνει κανείς ότι η τεχνολογία έφερε τα πάνω κάτω στο θέμα «χάρτες», με τα λογισμικά και τις εφαρμογές να έχουν κυριαρχήσει πλήρως. Πλήρως; Λοιπόν, όχι ακριβώς. Τουλάχιστον στον χώρο της πεζοπορίας ο ψηφιακός χάρτης δεν λειτουργεί ανταγωνιστικά απέναντι στον έντυπο, αλλά συμπληρωματικά. «Όταν ξεκινήσαμε να φτιάχνουμε χάρτες στην Ανάβαση, ήταν πολύ μικρό το κοινό που ενδιαφερόταν. Σήμερα, 22 χρόνια μετά, έχει αυξηθεί πολύ η ζήτηση του πεζοπορικού χάρτη». Αυτό σίγουρα οφείλεται στο ότι έχουν αυξηθεί ραγδαία οι πεζοπόροι, οι οποίοι όμως –κι αυτό είναι το ευχάριστο– δεν αρκούνται στη μικρή οθόνη του κινητού τους, αλλά προτιμούν έναν μεγάλο έντυπο χάρτη τον οποίο να μπορούν να ανοίξουν και να μελετήσουν, έχοντας συνολική εικόνα του τόπου και όχι απλώς του σημείου όπου βρίσκονται.

Κοινωνία της απανταχού χαρτογράφησης


Για τη Μαργαρίτα Κόκλα, λέκτορα στο Εργαστήριο Χαρτογραφίας της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του ΕΜΠ, ζούμε σε μια εποχή αναγέννησης της χαρτογραφίας. «Επίγειες, εναέριες και δορυφορικές εικόνες, δεδομένα GPS, πληροφορίες από κοινωνικά δίκτυα κ.λπ. έχουν δημιουργήσει την κοινωνία της απανταχού χαρτογράφησης (ubiquitous mapping)». Για να καταλάβουμε καλύτερα πόσο καίριο ρόλο παίζει η χαρτογραφία στη ζωή μας, πόσο μέσα στην καθημερινότητά μας είναι, ας σκεφτούμε απλώς τους χάρτες που καταναλώνουμε καθημερινά για να ενημερωθούμε για την πορεία της πανδημίας. Όπως λέει χαρακτηριστικά η κυρία Κόκλα, «είναι αδύνατη η κατανόηση μεγάλων γεωχωρικών δεδομένων και σύνθετων φαινομένων με χωρική αναφορά χωρίς την αξιοποίηση της δύναμης της χαρτογραφικής αφαίρεσης και σύνθεσης. Πιο πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η χαρτογραφική παρακολούθηση της εξέλιξης της πανδημίας Covid-19. Γι’ αυτό οι μεγαλύτερες εταιρείες τεχνολογίας έχουν επενδύσει σημαντικά σε χαρτογραφικά προϊόντα και εφαρμογές».

Και δεν είναι μόνο η αγορά που ενδιαφέρεται για τη χαρτογραφία. Πρωτίστως είναι η έρευνα, όπως επιβεβαιώνει η Χρυσούλα Μπούτουρα, διευθύντρια Εργαστηρίου Χαρτογραφίας και Γεωγραφικής Ανάλυσης του ΑΠΘ και πρόεδρος της Χαρτογραφικής Επιστημονικής Εταιρείας Ελλάδας. «Ο χάρτης έχει μπει ως αντικείμενο στα πεδία έρευνας και εκπαίδευσης των ανθρωπιστικών σπουδών, κι αυτό είναι πολύ σημαντικό για μας». Η αξιοποίηση της πληροφορίας που δίνει ένας χάρτης σε συνδυασμό με τις κειμενικές πηγές οδηγούν σε αποτελέσματα «που ούτε θα μπορούσε κανείς να φανταστεί παλαιότερα». Καταλύτης γι’ αυτή την εξέλιξη ήταν –και πάλι– η ψηφιακή τεχνολογία. Μάλιστα, ένας ακαδημαϊκός κλάδος «με μεγάλη άνθηση διεθνώς» που χρησιμοποιεί ερευνητικά τους χάρτες είναι τα Digital Humanities. Κατά τα άλλα, «σε όλες τις μεγάλες βιβλιοθήκες του κόσμου δίνεται μεγάλο βάρος στην ψηφιοποίηση και στην παροχή τέτοιου υλικού».

Καλλιέργεια χαρτογραφικής κουλτούρας

Όπως αναφέρει η κυρία Μπούτουρα, στο Εργαστήριο Χαρτογραφίας του ΑΠΘ (cartography.web.auth.gr) εστιάζουν στην εκπαίδευση και στην έρευνα, αλλά διοργανώνουν και εκδηλώσεις για το ευρύ κοινό, όπως εκθέσεις για τη Χάρτα του Ρήγα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών, για τα 130 χρόνια της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού στο Πολεμικό Μουσείο και πολλές ακόμα. Πολύ σωστά, αυτές οι δράσεις ξεφεύγουν από τα στενά ακαδημαϊκά όρια και απευθύνονται σε μεγαλύτερη μάζα ανθρώπων, γιατί ομολογουμένως η χαρτογραφική παιδεία στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Ποιος ο λόγος; «Δεν είναι ένας, αλλά πολλοί οι παράγοντες που οδήγησαν στην, ας πούμε, “παραμέληση” της γεωγραφικής χαρτογραφικής παιδείας, της μη ένταξής της ως βασικού αντικειμένου στην εκπαίδευση των Ελλήνων, όπως συμβαίνει σε χώρες του εξωτερικού, όπου τα παιδιά μαθαίνουν να διαβάζουν έναν χάρτη προτού μάθουν να διαβάζουν γράμματα. Ή τα μαθαίνουν παράλληλα. Η ανάγνωση του χάρτη σε βοηθάει να καταλάβεις τον χώρο και τον εαυτό σου μέσα σε αυτόν, κάτι που είναι πάρα πολύ σημαντικό». Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το να εξοικειωθείς από μικρή ηλικία με έναν χάρτη (και ειδικά παγκόσμιο) δεν είναι απλώς σημαντικό, είναι θεμελιώδες, γιατί διευρύνει τα όρια και τους ορίζοντές σου και σε μαθαίνει ότι εσύ ζεις μόνο σε ένα κομματάκι αυτού του κόσμου.

Σίγουρα πάντως στον τομέα της εκπαίδευσης τα πράγματα μοιάζουν να βελτιώνονται συγκριτικά με παλαιότερα. Ένας φορέας που λειτουργεί υποστηρικτικά στην επιμόρφωση μικρών και μεγάλων είναι το Αρχείο Χαρτογραφικής Κληρονομιάς (maplibrary.gr), με έδρα τη Θεσσαλονίκη και βασικό σκοπό την ανάδειξη του χαρτογραφικού υλικού των Γενικών Αρχείων του Κράτους. Όπως εξηγεί η Νόπη Πλούτογλου, τοπογράφος μηχανικός με μεταπτυχιακό στη χαρτογραφία, «στο ΑΧαΚ παρέχουμε υλικό για την εκπαιδευτική διαδικασία και έχουμε εκπαιδευτικά προγράμματα για μαθητές από το νηπιαγωγείο μέχρι το λύκειο, που σχετίζονται με τη χρήση, την κατανόηση και την ιστορία των χαρτών. Ξεκινώντας από την προϊστορική εποχή και τους Ίωνες χαρτογράφους, φτάνουμε μέχρι τη σύγχρονη εποχή και τον ψηφιακό κόσμο». Στο ΑΧαΚ προσφέρονται, επίσης, επιμορφωτικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς και εργαστήρια για τους εραστές της χαρτογραφίας, όπως, για παράδειγμα, ένα εργαστήριο με θέμα τους αστικούς χάρτες, όπου οι συμμετέχοντες «φτιάχνουν τους δικούς τους προσωπικούς χάρτες, σημειώνοντας τα αγαπημένα τους σημεία στην πόλη». Κατά τα άλλα, το ΑΧαΚ ασχολείται με την ψηφιοποίηση, χτίζοντας έτσι μια βάση δεδομένων με ψηφιακούς χάρτες τους οποίους μπορούν να αξιοποιήσουν όλοι. «Μη νομίζετε ότι έρχονται μόνο ερευνητές. Μια ιστορία που μας είχε συγκινήσει ήταν ενός κυρίου ο οποίος ήξερε ότι ο παππούς του είχε ένα σπίτι στην εντός των τειχών πόλη. Τα ονόματα των δρόμων, όμως, είχαν αλλάξει –λόγω της πυρκαγιάς του 1917, μεταξύ άλλων– οπότε φέραμε έναν παλιό χάρτη πάνω στη σημερινή πραγματικότητα και βοηθήσαμε τον κύριο να εντοπίσει το κτίριο της οικογένειάς του».

Ένα θαύμα στην τσέπη μου

Τα παραπάνω λένε οι ειδικοί, οι άνθρωποι που ασχολούνται επαγγελματικά με τους χάρτες και τη χαρτογραφία. Προσωπικά, ως απλή χρήστρια, θα έλεγα ό,τι και η Πηνελόπη Ματσούκα: το GPS είναι το τζίνι μου. Ταξιδιωτικά μιλώντας, δεν υπάρχει μεγαλύτερη απελευθέρωση από το να βρίσκεσαι σε έναν ξένο τόπο, όπου δεν μιλάς καν τη γλώσσα, να βγάζεις από την τσέπη το κινητό, να ανοίγεις τον ψηφιακό χάρτη και να μπορείς να πας κυριολεκτικά όπου θέλεις. Να καταλαβαίνεις, μέσα από τα χρώματα της διαδρομής που εμφανίζονται σε μια τόση δα οθόνη, αν θα κολλήσεις ή όχι στην κίνηση. Να μην τρομοκρατείσαι ότι θα χαθείς, γιατί υπάρχει ο από μηχανής θεός, ο οποίος θα σου υποδείξει τον σωστό δρόμο. Φυσικά, υπάρχει κόστος για όλα αυτά. Το να αποκτήσεις τον έλεγχο του χώρου είναι τεράστιο προνόμιο. Ιστορικά ανήκε σε βασιλιάδες, σε ηγεμόνες, στον στρατό. Σήμερα ο έλεγχος του χώρου είναι κτήμα (και) των πολιτών, οι οποίοι όμως ταυτόχρονα έχουν χάσει τον έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων. Αυτή όμως είναι μια άλλη, τεράστια συζήτηση που ξεφεύγει από τους σκοπούς αυτού του άρθρου. Σε κάθε περίπτωση, δύο πράγματα είναι σίγουρα. Το πρώτο είναι ότι η χαρτογραφία είναι μαγική, κάτι που διαχρονικά, ως ανθρωπότητα, το ξέραμε. Το δεύτερο είναι ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια διανύει την εποχή της μαγείας. Και καθημερινά γεννάει θαύματα.

σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Λουτρά Πόζαρ: Βουτιές σε καυτά καταγάλανα νερά – Μια μοναδική χειμερινή εμπειρία!

Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2021


Οξύμωρο σχήμα μπορεί να φαντάζει να κάνει κάποιος βουτιές εν μέσω χειμώνα και με τα χιόνια ολόγυρα σε καυτά καταγάλανα νερά. Ωστόσο, τα Λουτρά Πόζαρ αποτελούν ιδανική τοποθεσία όλες τις εποχές του χρόνου, προσφέροντας μοναδικές στιγμές χαλάρωσης μέσα στο κρύο ή κάτω από τον καυτό ήλιο…

Τα Ιαματικά Λουτρά Πόζαρ ή αλλιώς Λουτρά Λουτρακίου ή Αριδαίας βρίσκονται στους πρόποδες του όρους Καϊμακτσαλάν, 13 χλμ. μετά την ιστορική Αριδαία, κοντά στο Λουτράκι της Πέλλας (μόλις 3 χλμ.) και περίπου 35 χλμ. από την Έδεσσα. Πρόκειται για μια ονειρική τοποθεσία, που τον χειμώνα αποκτά διαφορετική εμφάνιση μέσα στα χιόνια.



Καταγάλανα νερά μέσα στο χιονισμένο τοπίο

Οι μεταλλικές πηγές στα Λουτρά Πόζαρ αναβλύζουν σε θερμοκρασία 37°C, με αξιόλογη χημική σύσταση. Το θερμό νερό έχει ιαματική δράση και είναι πόσιμο. Επισκέπτες το χρησιμοποιούν για λουτροθεραπεία, τόνωση και χαλάρωση, ενώ τα νερά βοηθάνε στην καταπολέμηση κυκλοφορικών, αναπνευστικών, ρευματοειδών, γυναικολογικών και δερματολογικών παθήσεων. 



Η λουτρόπολη απέχει 3 χιλιόμετρα από το Λουτράκι και βρίσκεται στην κοιλάδα του ρέματος του Αγίου Νικολάου. Το παλαιότερο όνομα του ρέματος ήταν “Τόπλιτσα”, που σημαίνει στα σλάβικα, σε ελεύθερη μετάφραση: “Θερμοπόταμος”.



Στην περιοχή έχει ανακαλυφθεί ένα σύμπλεγμα περίπου 15 σπηλαίων, με άφθονα ευρήματα προϊστορικών χρόνων, τα οποία εκτίθενται στο μικρό μουσείο των Λουτρών. Η περιοχή έχει ανακηρυχθεί ως σπηλαιοπάρκο (Σπηλαιοπάρκο Αλμωπίας) και είναι το πρώτο του είδους του στην Ελλάδα.

Μια μοναδική χειμερινή εμπειρία

Τα ιαματικά ζεστά νερά που αναβλύζουν από το βουνό, δημιουργούν μια απίστευτη εμπειρία για όποιον αποφασίσει να δοκιμάσει μια βουτιά κάθε εποχή του χρόνου και ειδικά τον χειμώνα! Το νερό εισχωρεί στο έδαφος και φτάνει σε μεγάλο βάθος, ώσπου ζεσταίνεται, ανεβαίνει ξανά στην επιφάνεια και στην πορεία του εμπλουτίζεται με μέταλλα και άλλα συστατικά.



Από την Αριδαία, απέχει μόλις 40 χιλιόμετρα. Το όρος Βόρας ή Καϊμακατσαλάν είναι το τρίτο μεγαλύτερο σε ύψος της Ελλάδας με υψόμετρο 2524 μ. και είναι ένα τέλειο χειμερινό σημείο για όσους θέλουν να κάνουν σκι ή να απολαύσουν μερικές στιγμές χαλάρωσης στα σαλέ!

σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Η Κίμωλος (κιμωλία γη)!

Πέμπτη 16 Μαΐου 2019



Η Κίμωλος βρίσκεται πολύ κοντά στη Μήλο. 

Είναι ένα νησί ξερό, χωρίς δέντρα και νερό. Έχει κοιτάσματα πωρολίθου και τη γνωστή «κιμωλία γη» που οι αρχαίοι τη χρησιμοποιούσαν στην ιατρική. Από αυτή την κιμωλία γη βγαίνει και η κιμωλία που μεταχειριζόμαστε στο σχολείο για να γράφουμε στον μαυροπίνακα.

Ιστορία δικιά της η Κίμωλος δεν έχει. Ακολουθούσε πάντα τις τύχες της Μήλου που βρίσκεται κοντά της. Οι αρχαίοι κάτοικοι της ήταν, καθώς φαίνεται, προοδευτικοί. Διατηρούσαν, σκαμμένα μέσα στη γη, ψυγεία. Εκεί το καλοκαίρι βάζανε τις στάμνες τους και άλλα πήλινα αγγεία με νερό, για να το διατηρήσουν δροσερό.

Για πολλές εκατοντάδες χρόνια το νησί το ρημάζανε και το τρομοκρατούσαν οι πειρατές. Ήταν δοβλέτι δικός τους. Ακόμα και οι Τούρκοι, που κατέλαβαν την Κίμωλο το 1537, δεν τολμούσαν να μείνουν για καλά στο νησί. Είχαν βρει έναν ιδιόμορφο τρόπο να το κυριαρχούν χωρίς να μένουν οι ίδιοι στον τόπο. Συνήθιζαν να διορίζουν έναν χριστιανό κάτοικο της Κιμώλου σαν βοεβόδα. Τον διάλεγαν τόσο καλά που μπορούσαν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο. Ο χριστιανός βοεβόδας δεν παράλλαζε από τους Τούρκους. Ήταν το ίδιο σκληρός και ανελέητος. Οι κάτοικοι δεν άντεχαν και φεύγανε. Το νησί είχε καταντήσει έρημο.

Τέλος, στα μέσα του 17ου αιώνα, καταλάγιασαν στην Κίμωλο μερικές οικογένειες, που είχανε διώξει από τη Σίφνο, και χτίσανε το σημερινό χωριό.

Η παράδοση λέει πως αυτοί οι πρόσφυγες συνήθιζαν να ανεβαίνουν στην κορυφή του βουνού που είναι πάνω από το χωριό και να κλαίνε. Έβλεπαν από κει πάνω τη μακρινή πατρίδα τους, τη Σίφνο, και τα δάκρυα τους τρέχανε ποτάμι. Γι’ αυτό το βουνό αυτό λέγεται «Κλαψοβούνι». 



σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Ο Μύθος της Ανάφη!


Οι πρώτες πληροφορίες που έχουμε για την Ανάφη μας έρχονται από πολύ μακριά. Είναι γνωστή από τον καιρό της Αργοναυτικής εκστρατείας. Η παράδοση λέει πως, όταν οι Αργοναύτες φύγανε με τη Μήδεια από την Αία τους έπιασε μεγάλη φουρτούνα. Τα κύματα υψώνονταν θεόρατα, ίδια βουνά. Δεν υπήρχε τρόπος να γλιτώσουν.

Τότε, άξαφνα αναφάνηκε, λίγο πιο πέρα από το καράβι τους, ένα μικρό νησί. Είχε βγει στην επιφάνεια της θάλασσας αναπάντεχα. Οι Αργοναύτες τρόμαξαν να το πιστέψουν. Εκεί που έβλεπαν το Χάρο με τα μάτια τους παρουσιάστηκε ένα νησί και σώθηκαν. Βάλανε αμέσως πλώρη και παρ όλο που το νησί δεν είχε λιμάνι, τα καταφέρανε να ποδίσουν και να βγουν στη στεριά.

Η χαρά τους για την απρόσμενη σωτηρία τους ήταν πολύ μεγάλη, τρώγανε, πίνανε, τραγουδούσανε. Κι επειδή το νησί είχε αναφανεί ίσα ίσα την κρίσιμη στιγμή και γλύτωσαν απ’ του Χάρου τα δόντια, του δώσανε το όνομα «Ανάφη».

Πέρασε καιρός. Χρόνια πολλά. Που Βενετσιάνοι πήραν το νησί. Οι Αναφιώτες βρεθήκανε κάτω από βενετσιάνους άρχοντες. Μα δεν τους όριζε πάντα ο ίδιος ο αφέντης. Ένας άρχοντας έπαιρνε την Ανάφη από τα χέρια του άλλου και οι κάτοικοι πλήρωναν αβάσταχτους φόρους χωρίς καλά καλά να ξέρουν σε ποιόν τους πλήρωναν. Όλο και πλήρωναν. Και ήταν τόσο φτωχοί. Δεν ήξεραν πώς να τα βγάλουν πέρα. Το νησί τους δεν απέδιδε σπουδαία πράγματα.

Κατατρεγμένοι από τη Μοίρα, πολλές φορές αναγκάστηκαν να φύγουν από την Ανάφη. Έτσι έγινε και τότε που κάμποσοι Αναφιώτες ήρθανε στην Αθήνα και χτίσανε πάνω στην Ακρόπολη μια συνοικία που την ονόμασαν «Αναφιώτικα». Η συνοικία αυτή υπάρχει και σήμερα. Στα ασβεστωμένα σπιτάκια της, κάθονται οι απόγονοι των Αναφιωτών που χτίσανε.

Δεν ήταν όμως μόνο οι κατακτητές που διώχνανε τους Αναφιώτες από το νησί τους. Ήταν και οι πειρατές που τρομοκρατούσαν τότε το Αιγαίο κι έκαναν συχνά επιδρομές στα νησιά. Έγινε κάποτε και κάτι άλλο, πρωτάκουστο στον κόσμο. Το νησί είχε πολλές πέρδικες. Όσο πήγαινε, οι πέρδικες πλήθαιναν. Ήρθε ένας καιρός που είχανε γίνει χιλιάδες και τρώγανε τα λιγοστά γεννήματα που έβγαζε η Ανάφη. Ήταν απληστία. Δεν άφηναν σπυρί για σπυρί.

Οι Αναφιώτες σκαρφάλωσαν στα βουνά και κυνηγούσαν τις πέρδικες. Τρέχανε έξω στον κάμπο και μαζεύαν τ’ αυγά τους. Μια χρονιά μαζέψανε 10.000 αυγά. Όμως το κακό εξακολουθούσε. Δεν υπήρχε τρόπος να γλιτώσουν.

Πως έγινε και μια μέρα τα πράγματα αλλάξανε, δεν το ξέρουμε. Δεν το γράφει η ιστορία. Γράφει για τους βενετσιάνους και για τους Τούρκους που πήρανε το νησί.  μιλάει για τα παλικάρια που τους έδιωξαν μια μέρα. Όμως δε λέει τίποτα για τις πέρδικες. Δεν μάθαμε ποτέ γιατί οι πέρδικες έπαψαν κάποτε να ρημάζουν την Ανάφη.

Ξέρουμε πως σήμερα οι Αναφιώτες σπέρνουν και θερίζουνε χωρίς να φοβούνται πως θ’ αφανιστούν τα γεννήματα τους και δεν θα ‘ χουνε ψωμί να φάνε. Αναρωτιέται κανείς πως γίνεται αυτό; Είναι μεγάλο μυστήριο. Γιατί οι πέρδικες έπαψαν κάποτε να ρημάζουν το νησί; μήπως δεν πληθαίνουν πια; Μήπως δεν κάνουν πια τόσα πολλά αυγά; Ή λέτε να ‘χουν βάλει γνώση;

Στύβω το μυαλό μου να βρω το λόγο. Όμως δεν είναι εύκολο να καταλάβω το γιατί.
Που να ξέρει κανείς τι έχει μια πέρδικα στο νου της.
σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Η Σαντορίνη (Θήρα) και το ηφαίστειο!



Και η Θήρα έχει ένα σχήμα που μοιάζει με πέταλο. Όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Παλιά, η Θήρα ήταν ένα στρογγυλό νησί που λεγότανε «Στρογγύλη». Αν κατάντησε να γίνει πέταλο, γι’ αυτό φταίει το ηφαίστειο που βρίσκεται στη Θήρα και την τραντάζει κάθε τόσο. Από πάντα αυτό το ηφαίστειο έκανε τρομαχτικές εκρήξεις και βούλιαζε κομμάτι κομμάτι το νησί στη θάλασσα. Έτσι, από στρογγυλό που ήταν, απόμεινε τώρα ένα πέταλο με κάτι αποκόμματα του νησιού τριγύρω.

Η Θήρα είχε κατοίκους από τα προϊστορικά χρόνια. Σε μια μεριά της, κοντά στο χωριό Οία, βλέπει κανείς τις σπηλιές όπου κατοικούσαν οι νεολιθικοί άνθρωποι που ζούσανε τότε στο νησί. Οι σπηλιές είναι πολλές, η μια κοντά στην άλλη και είναι φως φανερό πως οι πρώτοι κάτοικοι της Θήρας ήταν σωστοί τρωγλοδύτες.

Με τα χρόνια η κατάσταση καλυτέρεψε. Οι κατοπινοί κάτοικοι της Θήρας ανάπτυξαν ένα μεγάλο πολιτισμό. Τα σπίτια, που ήταν βαθιά καταχωνιασμένα κάτω από τα χώματα και τα’ φέρανε στο φως οι ανασκαφές, είναι αξιοθαύμαστα. Δίπατα, με όμορφες σκάλες, δεν υστερούν σε τίποτα από τα σημερινά. Σε μερικά μάλιστα βρίσκουμε σημάδια που δείχνουν πως οι προϊστορικοί αυτοί άνθρωποι είχαν βρει τον τρόπο να χτίζουν σπίτια αντισεισμικά. Μέσα στους τοίχους των σπιτιών τους που ήταν από πέτρα πελεκητή, έβαζαν και ξυλοδεσιές. Είναι φως φανάρι πως αυτό το κάνουν για να μπορούνε να αντέξουν τα σπίτια τους στους τρομερούς σεισμούς που τράνταζαν τη Θήρα.


Και δεν είναι μονάχα τα σπίτια που βρήκανε οι αρχαιολόγοι στη Θήρα αξιόλογα. Βρέθηκαν κι ένα σωρό πράγματα μέσα σ’ αυτά τα σπίτια που βρίσκονται σήμερα στο αρχαιολογικό μουσείο των Αθηνών. Υπέροχες τοιχογραφίες με καράβια, λουλούδια, χελιδόνια. Ωραία βάζα. Πήλινα σκεύη για το μαγείρεμα. Ακόμα και μια πλάκα βρέθηκε που είχε πάνω της γράμματα χαραγμένα από τα παιδιά εκείνου του καιρού. Για φανταστείτε! Είναι η πλάκα που είχαν τα αλλοτινά εκείνα παιδιά για να χαράζουν τα γράμματα όπως εμείς τώρα γράφουμε στον μαυροπίνακα με την κιμωλία.

Σήμερα τη Θήρα τη λέμε Σαντορίνη, σύμφωνα με την ονομασία που πήρε τον 11ο αιώνα από μια εκκλησία της Αγίας Ειρήνης που λεγότανε Σάντα Ειρήνη. Δεν ξέρουμε όμως γιατί πήρε αυτή τη λατινική ονομασία το νησί, σε μια εποχή που δεν είχαν έρθει ακόμα οι Φράγκοι στην Ελλάδα.

σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Τα μάρμαρα της Πάρου!



Η Πάρος ήταν ξακουστή από την αρχαιότητα για τα περίφημα μάρμαρα της. Ολόλευκα και σχεδόν διάφανα, έχουν την ιδιότητα να απορροφούν το φως που πέφτει πάνω τους. Αυτό δίνει στα αγάλματα μια άφθαρτη γοητεία. Τα πιο σπουδαία αριστουργήματα του αρχαίου καιρού γινήκαν με τα μάρμαρα της Πάρου.

Σήμερα τα αποθέματα των μαρμάρων είναι πια λιγοστά. Μας πρόλαβαν και πήρανε τα πιο πολλά οι αρχαίοι Έλληνες. Βλέποντας όμως τι κατόρθωσαν να κάνουν με αυτά τα μάρμαρα, δεν μπορούμε παρά να ομολογήσουμε πως καλά έκαναν και πρόλαβαν να τα πάρουν.

Από τους προϊστορικούς χρόνους η Πάρος είχε κατοίκους. Δεν ήταν ποτέ ερημονήσι. Πρώτα είχαν πάει στην Πάρο οι υπήκοοι του βασιλιά Μίνωα από την Κρήτη. Ύστερα πήγανε οι Ίωνες.

Η Πάρος έχει πολλά κι απάνεμα λιμάνια. Κάποτε είχαν καταφύγει εκεί πρόσφυγες. Άλλοτε πάλι τα λιμάνια της Πάρου χρησίμευαν στους κουρσάρους σαν ορμητήρια.

Τον καιρό των Περσικών πολέμων η Πάρος ήταν με το μέρος των Περσών. Ο θρύλος λέει πως, τότε που ο Μιλτιάδης, ο ήρωας του Μαραθώνα, πολιορκούσε την Πάρο, οι κάτοικοι τα βρήκανε σκούρα. Τρομοκρατημένοι, έκαναν προτάσεις να παραδοθούνε. Τη νύχτα όμως είδαν, πέρα στη Μύκονο, μια πολύ μεγάλη φωτιά. Επειδή ξέρανε πως οι Πέρσες συνήθιζαν ν’ ανάβουν φωτιές έπειτα από κάθε νίκη, γελάστηκαν. Πήραν εκείνη τη φωτιά στη Μύκονο για γιορταστικό σημάδι. Σίγουροι πως νικούσαν οι Πέρσες, πισωστράτησαν. Ανακάλεσαν δηλαδή τις προτάσεις που είχαν κάνει για παράδοση.

Από τότε, όταν κάποιος αθετεί μια συμφωνία, συνηθίζουμε να λέμε «αυτός αναπαριάζει».

Στην Ελληνική Επανάσταση η Πάρος έλαβε μέρος και αγωνίστηκε μαζί με όλους τους άλλους. Φαίνεται πως το παρατσούκλι της το πήρε,  γιατί η «παρουσία» της στον αγώνα στάθηκε αξιόλογη.



σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Μήλος, το νησί της Αφροδίτης!


Σίγουρα η Μήλος σχηματίστηκε από έκρηξη ηφαιστείου. Το σχήμα της είναι περίεργο, μοιάζει με πέταλο. Αυτό το πέταλο είναι ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Μεσογείου.

Το όνομα Μήλος το έδωσε στο νησί ο Μήλος, ένας προστατευόμενος της θεάς Αφροδίτης. Η θεά είχε στείλει τον Μήλο στις Κυκλάδες να διαλέξει ένα από τα νησιά για κατοικία του. Και ο Μήλος διάλεξε τη Μήλο και της έδωσε το όνομα του.

Τον καιρό των Περσικών πολέμων, η Μήλος φέρθηκε πολύ διαφορετικά από την Πάρο. Δεν έδωσε «γην και ύδωρ» στους Πέρσες. Ίσα ίσα που τους πολέμησε κι έπαθε πολλές ζημιές.

Και δεν ήταν το μόνο που έπαθε. Κοντά στα κακά που της είχαν προξενήσει οι μάχες, την συγκλόνιζαν κάθε τρεις και λίγο φοβεροί σεισμοί. Ένας μάλιστα, ο χειρότερος απ’ όλους, γκρέμισε την παλιά Χώρα το 1735.

Οι κάτοικοι την ξανάχτισαν. Αλίμονο. Η Χώρα ξαναγκρεμίστηκε και ξαναχτίστηκε άλλες δυο φορές. Πώς να μη θαυμάσει κανείς αυτούς τους ανθρώπους που χτίζανε και ξανάχτιζαν ακούραστα τα σπίτια τους πάνω σ’ ένα έδαφος που σαλεύει ολοένα.

Ύστερα από χρόνια, τα πράγματα κάπως διορθώθηκαν. Το τράνταγμα άρχισε να κοπάζει. Και οι Μηλιώτες άρχισαν πια να ζούνε χωρίς το φόβο των σεισμών. Κοίταζαν τις δουλειές τους. Σ’ ένα από τα χωράφια, βρέθηκε, τον καιρό της Τουρκοκρατίας, το περίφημο άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου που σήμερα βρίσκεται στο Λούβρο του Παρισιού. Το βρήκε ένας χωρικός εκεί που έσκαβε το χωράφι του και το έκρυψε στο σπίτι του.

Το μυστικό δεν άργησε να μαθευτεί και από στόμα σε στόμα, έφτασε στους κοτζαμπάσηδες των Αθηνών. Έμαθε όμως και ο Γάλλος πρόξενος στην Κωνσταντινούπολη πως στη Μήλο βρέθηκε ένα αριστουργηματικό αρχαίο άγαλμα. Χωρίς να χάσει καιρό, είπε το μυστικό στον σημαιοφόρο του Γαλλικού Ναυτικού ντ’ Ούρβιλ, που μιλούσε Ελληνικά και θαύμαζε τους αρχαίους Έλληνες.

Ο ντ’ Ούρβιλ βρισκόταν τότε στην Πόλη με το καράβι του. Μόλις ο πρόξενος του είπε το μυστικό, έβαλε πλώρη για η Μήλο κι έμεινε άλαλος όταν είδε στο σπίτι του χωρικού αυτό το αριστούργημα.

Γυρίζοντας στην Κωνσταντινούπολη, ανάφερε στο Γάλλο πρόξενο τι είχαν δει τα μάτια του. Και ο Γάλλος πρόξενος πρόσταξε τον σημαιοφόρο να πάει αμέσως με το πολεμικό πλοίο στη Μήλο και να αρπάξει με κάθε θυσία την Αφροδίτη.

 Στο μεταξύ οι Αθηναίοι κοτζαμπάσηδες είχαν στείλει μ’ ένα τούρκικο ιστιοφόρο έναν παπά να φέρει το άγαλμα στην Αθήνα. Αυτός ο παπάς έπεισε το χωρικό και τις τούρκικες αρχές της Μήλου να του παραδώσουν το άγαλμα. Ενώ όμως το είχαν συσκευάσει και ήταν έτοιμο να φορτωθεί στο ιστιοφόρο, έφτασε την ίδια ώρα και το γαλλικό πολεμικό. Ο σημαιοφόρος ντ’ Ούβριλ βγήκε με ναυτικό άγημα στην παραλία και με το σπαθί στο χέρι, άρπαξε το άγαλμα και το πήρε στο καράβι του. Φέρθηκε δηλαδή σαν κουρσάρος.

Ύστερα το γαλλικό πολεμικό, πλέοντας με όλα του τα πανιά τράβηξε στη Γαλλία. Ο ντ’ Ούρβιλ παράδωσε το άγαλμα στο μουσείο του Λούβρου, όπου η Αφροδίτη της Μήλου βρίσκεται εκεί μέχρι σήμερα. 

σχόλια | | Διαβάστε περισσότερα...

Αναγνώστες

Δημοφιλείς αναρτήσεις

 
076b65a724f22ef67b5852082fb44d164d207e241a4a7f7871